Denkdividend: hoe het maken van notities je leven kan veranderen
Kijk maar naar het beste restaurant ter wereld, Steve Jobs, een bestseller over HR en 'je tweede brein'
Wanneer je investeert in het vastleggen van je kennis, betaalt deze gewoonte zich op termijn uit in de vorm van dividend. Je leert jezelf beter kennen, verhoogt de kwaliteit van je werk en verdient er geld mee. ‘Denkdividend’, noem ik dat.
In deze nieuwsbrief vertel ik hoe denkdividend aan de basis stond van een media-imperium, het beste restaurant ter wereld en een HR-handboek. Daarna vertel ik hoe jij er ook van kunt profiteren.
Voorbeeld 1: van boeknotities naar media-imperium
De Amerikaanse schrijver Nat Eliason schrijft van elk boek dat hij gelezen heeft een samenvatting. Inmiddels heeft hij meer dan 300 boekbesprekingen netjes gerubriceerd online staan.
Ik kijk daar met enige jaloezie naar. Want net als Nat lees ik veel, maar ik profiteer daar veel minder van.
Nat laat met zijn boekbesprekingen zien hoe denkdividend werkt: hoe meer je vastlegt, hoe meer die publiek gedeelde kennis voor je gaat werken.
Zo leverde de boekbesprekingen via Google een vaste stroom bezoekers op. Dankzij dat bereik wist Nat zijn auteurschap te vestigen. Daarnaast verdiende hij een aardig zakcentje aan commissies als lezers via zijn site een boek bestelden bij Amazon.
Een paar jaar later gebruikte Nat zijn boeknotities om een populair TikTok-account op te zetten. Binnen zes weken had hij 55.500 volgers en zeven miljoen views. Zijn TikTok-niche? Boeken uiteraard. Nat schrijft:
Voor mij was de keuze duidelijk: ik richt me op non-fictieboeken. Van meer dan 300 boeken heb ik aantekeningen opgeslagen en geordend, wat me een enorme voorsprong geeft ten opzichte van bijna iedereen in deze niche.
Inmiddels heeft Nat ook een succesvolle podcast gebouwd op basis van zijn boeknotities.
Zulke gepubliceerde kennis heeft een hefboomwerking. Alle inhoud die je creëert – of het nu gaat om artikelen, podcasts, video’s of iets anders – dienen als een hefboom om je invloed, impact, bereik en omzet te vergroten.
Voorbeeld 2: van een documentje met veelgestelde HR-vragen naar een handboek
In eigen land profiteert HR-expert
van denkdividend.Door systematisch zijn kennis vast te leggen, creëerde hij de basis voor zijn boek Het boek waarvan je baas niet wil dat je het leest.
Elke keer als Roland van een vriend of familielid een HR-vraag ontving, sloeg hij het antwoord dat hij verstuurde op in zijn indrukwekkende Notion-database.
Dat scheelde hem in eerste instantie tijd (hij hoefde niet telkens hetzelfde verhaal te tikken)
Maar na een tijdje had hij een indrukwekkende collectie HR-adviezen opgebouwd
Die ging hij vervolgens delen op LinkedIn en in zijn nieuwsbrief Het Betere Werk
Inmiddels is hij uitgegroeid tot ‘LinkedIn Top Voice’, lezen meer dan 6.500 mensen zijn nieuwsbrief en vormden zijn notities de basis voor een boek dat in de bestsellerlijst belandde.
Voorbeeld 3: van een notitieblokje naar het beste restaurant ter wereld
Maar ook als je notities niet publiceert, kun je profiteren van denkdividend.
De wereldberoemde restaurateur Danny Meyer stond aan de basis van het beste restaurant ter wereld, Eleven Madison Park, en fastfoodketen Shake Shack.
Als twintiger was hij nog zoekende naar zijn stijl. Hij wist dat hij de horeca in wilde, maar nog niet hoe hij zich kon onderscheiden.
Daarom maakte hij gewapend met een notitieblokje een reis door Europa. In zijn autobiografie Setting the Table (2006) vertelt Meyer hoe hij al schrijvend patronen in zijn smaak leerde herkennen:
Overal waar ik kwam, keek ik met een schuin oog naar de menukaarten en het interieur. In mijn notitieboekje noteerde ik wat me opviel — elk detail dat iets zei over de charme van een trattoria of ristorante.
Niet alleen de gerechten die ik fantastisch vond kregen een plek in dat boekje. Ik maakte schetsen van het licht, de menukaarten, de architectuur, de vloer, de opstelling van de tafels. En misschien wel het belangrijkste: ik schreef op hoe ik me behandeld voelde op elke plek waar ik at of sliep. Al doende werd mijn notitieboek een manier om mezelf beter te leren kennen — en langzaam begon mijn idee voor een eigen restaurant vorm te krijgen.
Op zijn vlucht van Rome naar thuishaven New York bedacht Meyer het plan voor zijn eerste succesvolle restaurant, Union Square Café.
In 2005 gaf Steve Jobs een beroemde afstudeerspeech waarin hij benadrukte hoe belangrijk het was om ‘dots’ te verzamelen en die te ‘connecten’:
Meyer schrijft een heel hoofdstuk over een soortgelijke methode. Hij heeft het over ABCD: always be collecting dots. Verzamel systematisch informatie, ook als het niet direct relevant lijkt. Zo leer je patronen herkennen in wat je belangrijk vindt.
Dat kan heel eenvoudig: The New York Times Magazine-journalist Jenna Wortham in haar tijd als technologieschrijver altijd een forse stapel post-its bij de hand. Als ze haar dagelijkse rondje technologieblogs maakte, schreef ze er interessante nieuwe start-ups, investeringsrondes of ondernemers op. Die post-its plakte Wortham in een lange rij op haar bureau en dit visuele overzicht hielp haar om te ontdekken wanneer er een nieuwe technologietrend op doorbreken stond.
Ook als je geen journalist bent, maar bijvoorbeeld consultant, adviseur of directeur is denkdividend in de vorm van patroonherkenning goud waard.
Hoe kan ik mijn kennis op een slimme manier vastleggen?
Over het antwoord op die vraag heeft productiviteitsgoeroe Tiago Forte een heel boek over geschreven: Building a Second Brain (mijn samenvatting vind je hier).
Volgens Forte maken we tijdens het werk vaak een denkfout. We zijn enkel gericht op het eindproduct – een presentatie, paper of plan – maar onderschatten de waarde van de bouwstenen die tot het eindproduct leiden. Bijvoorbeeld:
Notities of notulen;
Restmateriaal: uit het eindproduct geschrapte informatie die in de toekomst nog wel relevant kan zijn;
Antwoorden op vragen die je vaak per mail krijgt;
Werk-in-uitvoering: documenten, grafieken en plannen uit oude projecten;
Berichten die je op sociale media hebt gedeeld;
Highlights uit boeken en artikelen;
Documenten van anderen: die je eens ontvangen hebt van een consultant of klant.
Forte noemt deze bouwstenen ‘Intermediate Packets’ en stelt dat wanneer je die goed opslaat, je ze kunt gebruiken voor toekomstig werk.
Zo schreef Forte, als manager bij een bedrijf, altijd lessen op over het aannemen van werknemers. Toen hij jaren later als ondernemer een eerste werknemer aan moest nemen – een doodeng moment – pakte hij dit oude mapje met sollicitatielessen erbij en ontwikkelde op basis daarvan een zorgvuldige aannameprocedure.
Volgens Forte kunnen we productiviteit daarom beter definiëren in termen van ‘bouwstenen’ in plaats van ’taken’. Als je in ’taken’ denkt moet je altijd alles zelf doen en aanwezig zijn, terwijl ‘bouwstenen’ voor je kunnen gaan werken, ook als je er niet bent.
Bijvoorbeeld wanneer je, net als Roland, je gehele HR-beleid online zet. Dat deed hij als HR-baas van Blendle, waardoor collega’s en vakgenoten zijn ideeën konden raadplegen, ook als hij vrij was. Het denkdividend: Roland had meer tijd voor ander werk en tegelijkertijd kregen zijn ideeën over HR meer aandacht.
Deze 5 tools maken het makkelijker om van denkdividend te profiteren (ook als je liever niet schrijft)
Er is een reden dat ik niet zoals Nat Eliason samenvattingen schrijf van álle boeken die ik lees.
Het is verschrikkelijk veel werk.
Hoewel ik ontzettend gemotiveerd ben om van denkdividend te profiteren, doe ik het daardoor minder dan ik zou willen.
Daarom zoek ik altijd naar manieren om het vastleggen van mijn kennis laagdrempeliger te maken. Deze tools helpen me daarbij:
1. Notion
Met dit veelzijdige notitiesysteem kun je makkelijk databases aanmaken. Zo houd ik lessen bij die ik leerde tijdens ontmoetingen, noteer ik ingevingen in een speciale ideëendatabase en verzamel ik gedurende de maand aanbevelingen voor mijn nieuwsbrief. In dit artikel leg ik uitgebreider uit wat Notion zo’n geweldige app maakt, die je echt als ‘operating system’ voor je leven kunt gebruiken.
2. Readwise
Met deze app kun je gemakkelijk citaten uit ebooks en artikelen opslaan en organiseren. Je kunt er vrijwel elke leesapp – zoals Kindle, iBooks, Instapaper en Twitter – op aansluiten. Als ik op mijn Kindle een boekfragment selecteer, komt het automatisch in mijn Notion te staan. Via hun AI-chatbot kun je gesprekken voeren over je highlights.
3. Reader
Deze leesapp is van dezelfde makers van Readwise. Je kunt er alle ebooks, artikelen en rss-feeds in opslaan die je van plan bent te lezen. Een handige AI-functie helpt je met automatische samenvattingen bij het vastleggen van wat je geleerd hebt. Reader integreert uiteraard naadloos met de highlightfunctie van Readwise.
4. MacWhisper
Met deze transcriptietool maak ik automatisch transcripties van podcasts en opgenomen vergaderingen en interviews. Die kan ik vervolgens gebruiken om de opgedane kennis vast te leggen. Zie bijvoorbeeld de database met carrièrelessen die ik bouw met Whisper op jongejaren.nl. Heb je geen Mac? Good Tape is een goed alternatief.
5. Loom
In een inspirerende aflevering van The Tim Ferriss Show vertelde ondernemer Sam Corcos hoe hij zoveel mogelijk van zijn werk delegeert aan maar liefst vier assistenten. Daarvoor is het noodzakelijk dat hij zijn werkproces minutieus vastlegt. Dat doet Sam met een app die het een stuk laagdrempeliger maakt om je kennis vast te leggen en te profiteren van denkdividend: Loom.
Zo werkt Loom:
Je neemt je scherm op en legt uit wat je aan het doen bent.
De ontvanger kan ervoor kiezen of het gewoon af te kijken, of het automatisch-gegenereerde transcript te lezen, of de afspeelsnelheid hoger te zetten.
Een Loom-video telt als een bouwsteen. Je kunt gemakkelijk in het transcript terugzoeken en je kennis met een groter publiek delen.
Ken jij voorbeelden van denkdividend?
Ben je enthousiast over denkdividend en heb je zoiets van: was ik hier maar eerder mee begonnen? Denk dan aan de beroemde bomenbeeldspraak: het beste moment om een boom te planten was 10 jaar geleden, het een na beste moment is nu.
En als je dit nerdbetoog interessant vond, wil ik je uitnodigen een reactie achter te laten, want zulke gedeelde interesses zijn schaars 😉.
Ik ben benieuwd: ken jij goede voorbeelden van denkdividend? Of heb je ideeën hoe je er zelf van zou kunnen profiteren in leven en werk?
🚨 Dit is je laatste kans om mijn nieuwe boek Dagelijkse Rituelen voor te bestellen (dat kan hier). Daarin staat ook een mooi voorbeeld van denkdividend. De zoon van Victor – Les Misérables – Hugo zei het volgende over zijn vader:
‘Zodra hij ook maar het minuscuulste idee heeft opgeworpen – alles wat ligt buiten de onderwerpssfeer van “ik heb goed geslapen” of “kun je me iets te drinken inschenken” – draait hij zich om, pakt zijn aantekenboekje en schrijft op wat hij zojuist heeft gezegd. Niets gaat verloren.”
In het boek De dagelijkse stoïcijn staat heel toevallig bij vandaag (11 april) dat zonder een leerling die altijd ijverig aantekeningen maakte de filosofie van Epictetus nooit bewaard was gebleven.
Wat een inspirerend verhaal, Ernst-Jan. Dank voor het delen.
Ik dacht eerst, daar moet ik ook iets mee doen, maar toen ik even nadacht heb ik dit ook gedaan. Bij mij begon het denkdividend heel praktisch – bij de zindelijkheid van onze kinderen. Bij onze eerste wisten we niet zo goed hoe we het moesten aanpakken. In plaats van het potje zomaar in de kamer te zetten en te hopen op het beste, besloten we er een week echt voor uit te trekken. Proactief, met aandacht en structuur. Bij onze tweede deden we dat opnieuw, en later hielpen we ook vrienden en familie op dezelfde manier.
Maar het kwartje viel pas echt toen ik in de krant las dat steeds meer kinderen met een luier aan op school beginnen. Toen dacht ik: misschien kunnen wij hier iets mee. Bij onze derde ben ik alles stap voor stap gaan vastleggen: wat we deden, wat werkte, waar we tegenaan liepen. Uit die notities ontstond uiteindelijk de Zindelijkheidsbox – een concreet stappenplan voor ouders die hun kind op een ontspannen en gestructureerde manier zindelijk willen maken. Met online support, omdat ik uit eigen ervaring wist dat dag 4 pittig is en je dan eigenlijk op wilt geven.
Sindsdien hoor ik vaak: Ja, dat had ik ook wel kunnen verzinnen. En dan denk ik: Zeker! Maar ja, niets gedaan is geen denkdividend. Bovendien is het een hoop werk!
Dank voor de reminder dat kleine, vastgelegde inzichten de kiem kunnen zijn van iets groters. Je nieuwsbrief zet me weer aan om nóg bewuster te blijven verzamelen en ordenen, om er naast mezelf misschien later ook anderen mee te kunnen helpen, net als met zindelijkheid.